Cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube chống lại Tewodros II: một cuộc chiến tranh quyền lực và sự bất ổn chính trị trong đế quốc Ethiopia thế kỷ 19

Thế kỷ 19 là một giai đoạn đầy biến động cho Ethiopia, với những thay đổi lớn về cấu trúc quyền lực và quan hệ quốc tế. Một sự kiện quan trọng đã định hình lịch sử Ethiopia trong thời kỳ này chính là cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube chống lại Tewodros II. Nổi dậy này không chỉ là một cuộc chiến tranh đơn thuần mà còn phản ánh những mâu thuẫn sâu sắc về quyền lực, tôn giáo và sự phát triển xã hội tại Ethiopia.

Nguyên nhân dẫn đến cuộc nổi dậy

Để hiểu được động cơ đằng sau cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube, chúng ta cần xem xét bối cảnh chính trị và xã hội Ethiopia lúc bấy giờ. Tewodros II lên ngôi hoàng đế năm 1855 với tham vọng hiện đại hóa đất nước và chấm dứt tình trạng chia rẽ giữa các tiểu vương quốc. Tuy nhiên, những cải cách của ông, đặc biệt là việc tập trung quyền lực vào tay trung ương và cố gắng kiểm soát Giáo hội Chính thống Ethiopia, đã gặp phải sự phản đối dữ dội từ các quý tộc phong kiến và lãnh đạo tôn giáo.

Dejazmach Wube, một trong những người hùng quân sự nổi tiếng nhất thời kỳ đó, nắm quyền cai quản tỉnh Tigray ở phía bắc Ethiopia. Ông là một thủ lĩnh tài ba và đầy tham vọng, được người dân địa phương yêu mến. Wube phản đối chính sách tập trung quyền lực của Tewodros II và coi việc hoàng đế can thiệp vào vấn đề tôn giáo là một sự xâm phạm.

Một số yếu tố khác cũng góp phần vào cuộc nổi dậy:

• Sự bất mãn với chế độ thuế mới: Tewodros II áp đặt những loại thuế mới, nặng nề lên người dân để tài trợ cho quân đội và các dự án xây dựng của ông. Điều này đã gây ra sự phẫn nộ trong giới nông dân và thương nhân.

• Sự phân chia tôn giáo: Tewodros II cố gắng đưa Giáo hội Chính thống Ethiopia dưới quyền kiểm soát của mình, dẫn đến xung đột với các nhà lãnh đạo tôn giáo có ảnh hưởng lớn.

• Sự thiếu ổn định chính trị: Trước khi lên ngôi, Ethiopia đã trải qua nhiều năm chiến tranh và bất ổn nội bộ. Cuộc nổi dậy của Wube là một minh chứng cho sự chia rẽ sâu sắc trong xã hội Ethiopia lúc bấy giờ.

Diễn biến cuộc nổi dậy

Cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube bắt đầu vào năm 1863. Ban đầu, Wube chỉ muốn chống lại chính sách tập trung quyền lực của Tewodros II. Tuy nhiên, cuộc nổi dậy nhanh chóng leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện giữa hai bên.

Wube được sự ủng hộ của nhiều quý tộc phong kiến khác cũng bất mãn với chính quyền trung tâm. Họ cung cấp cho Wube quân đội, vũ khí và nguồn lực cần thiết để chống lại Tewodros II. Cuộc chiến kéo dài gần ba năm, với những trận đánh khốc liệt ở Tigray, Amhara và Gojjam.

Kết quả của cuộc nổi dậy

Mặc dù Dejazmach Wube là một nhà lãnh đạo quân sự tài năng, ông vẫn không thể đánh bại được Tewodros II. Năm 1866, quân đội của hoàng đế đã bao vây Tigray, nơi Wube đóng quân. Cuối cùng, Wube phải đầu hàng và bị bắt giữ.

Tuy nhiên, cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube đã để lại những hậu quả sâu sắc đối với Ethiopia:

Kết luận:

Cuộc nổi dậy của Dejazmach Wube là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Ethiopia thế kỷ 19. Nó phản ánh những mâu thuẫn xã hội và chính trị sâu sắc đang diễn ra trong nước, đồng thời cho thấy những thách thức mà các nhà lãnh đạo Ethiopia phải đối mặt khi cố gắng hiện đại hóa đất nước.

Cuộc nổi dậy này cũng đặt ra câu hỏi về sự cân bằng giữa quyền lực trung tâm và quyền tự trị của các vùng miền, một vấn đề vẫn còn được tranh luận ở Ethiopia cho đến ngày nay.